Περί της ματαιότητος της δόξης των ανθρώπων.

Του Αγίου Λουκά Αρχιεπισκόπου Κριμαίας

Από το βιβλίο «Λόγοι και Ομιλίες» των εκδόσεων «Ορθόδοξος Κυψέλη»

Το σημερινό ευαγγελικό ανάγνωσμα μας περιγράφει τo θαύμα της αναστάσεως από τον Κύριο Ιησού Χριστὸ της θυγατέρας του Ιαείρου, του άρχοντα της συναγωγής. Είναι ένα από τα σπουδαιότερα θαύματα του Χριστοῦ. Με τρόπο πάρα πολύ απλό ανέστησε ο Κύριος αυτή τὴν κόρη· πλησίασε το νεκρό κορίτσι το πήρε από το χέρι και είπε· «Ἡ παῖς, ἐγείρου» (Λκ. 8, 54) και αυτή αμέσως σηκώθηκε. Μάρτυρες αυτού του θαύματος υπήρξαν μόνο οι εκλεκτοί απόστολοι του Χριστοῦ Πέτρος, Ιάκωβος και Ιωάννης και οι γονείς του κοριτσιού. Στους γονείς ο Κύριος είπε αυστηρά· «Μηδενὶ εἰπεῖν τὸ γεγονός» (Λκ. 8, 56).

Για ποιό λόγο απαγόρεψε να γνωστοποιούν το θαύμα αυτό στους άλλους και να Τον εγκωμιάζουν; Επειδή δεν ζητούσε την δόξαν των ανθρώπων. Καθ’ όλη την διάρκεια της επίγειας ζωής του είχε οδηγό στις πράξεις του την καρδιά του, την θεία του καρδιά. Πραγματοποιούσε αυτό που είχε αποφασιστεί στην αρχή των αιώνων. Ήταν συγκεντρωμένος στον Εαυτό του, στο μεγαλειώδες έργο που έπρεπε να κάνει, γι’ αυτό και αδιαφορούσε για τον έπαινο και την ανθρώπινη δόξα. Γνώριζε ότι του προσιδιάζει θεϊκή δόξα.

Με την απαγόρευση να κοινοποιούν τα θαύματά του μας διδάσκει να μην επιζητούμε τις τιμές και την δόξα των ανθρώπων.

Και εμείς, τι κάνουμε εμείς; Ω, πόσο αγαπάμε τους επαίνους, πόσο τους ποθούμε! Πόσο οξύνουμε την ακοή μας για να μην μας ξεφύγει κανένας λόγος επαινετικός και καμμία έκφραση σεβασμού στο πρόσωπό μας. Κανένα άλλο πράγμα δεν εκτιμάμε τόσο πολύ όπως τα εγκώμια και την δόξα των ανθρώπων.

Ο άγιος απόστολος Παύλος λέει ότι η δόξα των ανθρώπων είναι μάταιη και ότι δεν πρέπει να τὴν επιζητούμε. Σε όλα τα έργα μας καθοδηγός μας πρέπει να είναι ο φόβος του Θεού καὶ η συνείδησή μας.

Αν αυτό τον λογισμό θα έχουμε στο νου μας· αν όλες τις πράξεις μας θα τις κατευθύνει ο φόβος του Θεού και η επιθυμία να γίνουμε πιο μεγάλοι στα μάτια του Θεού, τότε δεν θα επιζητούμε την δόξα των ανθρώπων, όπως δεν την επιζητούσαν οι άγιοι. Όχι μόνο δεν επιζητούσαν τους επαίνους, αλλά προσπαθούσαν με κάθε τρόπο να τους αποφύγουν. Έλεγαν ότι ο εκθειασμός και η δόξα βλάπτουν την ψυχή μας. Αν ο άνθρωπος ακούει συχνά τους επαίνους και βλέπει σεβασμό στο πρόσωπό του εκ μέρους των άλλων, τότε αρχίζει να θεωρεί τον σκοπό του πετυχημένο. Σαν επακόλουθο χάνει το ζήλο του για την δόξα του Θεού και την αιώνια αλήθεια. Σταδιακά υποδουλώνεται στην κενοδοξία και την φιλοδοξία και ξεχνάει την αξιοπρέπειά του. Στο τέλος ο έπαινος εκ μέρους των άλλων ακούγεται όλο και πιο σπάνια. Οι άνθρωποι βλέπουν την φιλοδοξία του και γι’ αυτό χάνουν τον σεβασμό τους προς αυτόν. Όταν όμως εξαντληθούν οι τιμές εκ μέρους των άλλων αρχίζει ο άνθρωπος ο ίδιος να εξυμνεί τον εαυτό του και έτσι δημιουργεί αποστροφή στους γύρω του, διότι η αυτοεξύμνηση προκαλεί αηδία στους άλλους.

Οι άγιοι του Θεού την ανθρώπινη δόξα την θεωρούσαν επικίνδυνη και βλαβερή για την καρδιά. Γι αυτό για να την αποφύγουν κρύβονταν στην έρημο και τα αδιάβατα δάση, όπου δεν θα άκουγαν τους μάταιους εγκωμιασμούς. Εμείς όμως δεν είμαστε τέτοιοι. Έχουμε ξεχασμένο το λόγο του Κυρίου Ιησού Χριστού που λέει· «ὅταν ποιήσητε πάντα τὰ διαταχθέντα ὑμῖν, λέγετε ὅτι δοῦλοι ἀχρεῖοί ἐσμεν, ὅτι ὃ ὠφείλομεν ποιῆσαι πεποιήκαμεν.» (Λκ. 17,10)

Είναι καθήκον μας να ευεργετούμε τον πλησίον μας και να ακολουθούμε στην ζωή μας την οδό της αληθείας. Όταν το κάνουμε να λέμε πως είμαστε δούλοι και κάναμε αυτό που οφείλαμε να κάνουμε.

Ας μην επιζητούμε την δόξα των ανθρώπων, αλλά την δόξα του Θεού. Και θα μας την χαρίσει ο Θεός, θα μας την χαρίσει όταν θα περιφρονήσουμε την μάταιη ανθρώπινη δόξα και θα έχουμε μέσα μας το αίσθημα που είχε ο απόστολος Παύλος όταν έλεγε: «ἀδελφοί, ἐγὼ ἐμαυτὸν οὔπω λογίζομαι κατειληφέναι· ἓν δέ, τὰ μὲν ὀπίσω ἐπιλανθανόμενος τοῖς δὲ ἔμπροσθεν ἐπεκτεινόμενος κατὰ σκοπὸν διώκω ἐπὶ τὸ βραβεῖον τῆς ἄνω κλήσεως τοῦ Θεοῦ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ.» (Φιλ. 3, 13 - 14)  (Αδελφοί μου, εγώ δεν θεωρώ τον εαυτό μου ότι έφθασε στο τέρμα· σ’ ένα όμως πράγμα συγκεντρώνω την προσοχή μου: Ξεχνώ αυτά που είναι πίσω μου και κάνω ότι μπορώ για να φθάσω αυτά που βρίσκονται μπροστά μου. Αγωνίζομαι να τερματίσω και προσβλέπω στο βραβείο της ουράνιας πρόσκλησης του Θεού δια του Ιησού Χριστού.)

Δεν σκεφτόταν τα μεγάλα του έργα και τα κατορθώματά του στην οδό της δικαιοσύνης που διέτρεξε. Πάντα πορευόταν σ’ αυτό τον δρόμο που δεν έχει πέρας. Η επιθυμία του να προχωράει όλο και πιο βαθειά στην οδό του Χριστού ήταν τόσο ισχυρή που τον έκανε να περιφρονεί την ανθρώπινη δόξα. Ποτέ δεν την επιζητούσε, πορευόμενος πάντα μπροστά.

Το ίδιο και εμείς δεν πρέπει να επιζητούμε τιμή και δόξα των ανθρώπων, αφού γνωρίζουμε πόσο μας βλάπτουν και πόσο διαφθείρουν την καρδιά μας. Αυτό που χρειάζεται να κάνουμε, είναι να θυμόμαστε και να λέμε πάντοτε πως είμαστε δούλοι αχρείοι και κάνουμε αυτό που οφείλουμε να κάνουμε. Εύχομαι αυτό το αίσθημα να έχουν οι καρδιές όλων μας. Ας μην επιζητούμε επαίνους, δόξα και τιμή, ας ζούμε ήσυχα, χωρίς να φαινόμαστε, θεωρώντας τους εαυτούς μας δούλους αναξίους.

Όταν πέφτουμε, και βεβαίως πέφτουμε, διότι το πράγμα αυτό είναι αναπόφευκτο - ακόμα και στους δικαίους ανθρώπους επιτρέπει ο Θεός να πέφτουν - όταν πέφτουμε, λοιπόν, αλλοίμονο μας αν πέφτουμε από ψηλά. Τότε σαν να πέφτουμε από την κορυφή του βουνού. Καλύτερα να πέφτουμε από χαμηλά. Τότε η πτώση δεν θα μας βλάψει πολύ. Να είμαστε σαν το παιδί. Αυτό όταν πέφτει είναι σαν τη μπάλα, πέφτει και σηκώνεται αμέσως εύχομαι να μας μάθει ο Θεός να σηκωνόμαστε μετά από κάθε πτώση. Αμήν.