Η άκρα ταπείνωση.

Του Αρχιμανδρίτου Καλλίστρατου Λυράκη.

Το βράδυ της Μ. Πέμπτης παρουσιάζεται μέσα από την υμνολογία της Εκκλησίας μας βήμα προς βήμα η αγωνία και το Πάθος του Θεανθρώπου. Παρακολουθούμε «τους εμπτυσμούς, τα ραπίσματα, τα κολαφίσματα, τας ύβρεις, τους γέλωτας, την πορφυράν χλαίναν, τον κάλαμον, τον σπόγγον, το όξος, τους ήλους, την λόγχην, και προ πάντων τον Σταυρόν και τον θάνατον», τα οποία ο Κύριος έπαθε για μας με την θέλησή Του.

Το βράδυ της Μ. Πέμπτης που είναι ο Όρθρος της Μ. Παρασκευής, μετά την ανάγνωση του 5ου Ευαγγελίου γίνεται η έξοδος του Εσταυρωμένου. Τότε εκφωνείται και ψάλλεται το επόμενο τροπάριο, που μέσα από χαώδεις αντιθέσεις εγγίζει κάπως την απροσμέτρητη θεϊκή αγάπη και την ανθρώπινη ακατανόμαστη κακία και αγνωμοσύνη.
Σήμερον κρεμάται επί ξύλου, ο εν ύδασι τήν γήν κρεμάσας. Στέφανον εξ ακανθών περιτίθεται, ο τών Αγγέλων Βασιλεύς. Ψευδή πορφύραν περιβάλλεται, ο περιβάλλων τόν ουρανόν έν νεφέλαις. Ράπισμα κατεδέξατο, ο εν Ιορδάνη ελευθερώσας τόν Αδάμ. Ήλοις προσηλώθη, ο Νυμφίος τής Εκκλησίας. Λόγχη εκεντήθη, ο Υιός τής Παρθένου. Προσκυνούμέν σου τά Πάθη Χριστέ. Δείξον ημίν, καί τήν ένδοξόν σου Ανάστασιν.
«Σήμερον», μετά από τρία χρόνια αδιάκοπης προσφοράς και ανεπανάληπτων ευεργεσιών, «κρεμάται επί ξύλου» ατιμωτικού ως ο χειρότερος κακούργος Εκείνος που δημιούργησε και περιέβαλλε τη γη κοσμώντας την με τα νερά των θαλασσών. Ο Πλάστης υπομένει τον σταυρό για τη σωτηρία του πλάσματός Του. Περιπαικτικό και υβριστικό «στέφανον εξ ακανθών» φορεί στο κεφάλι Του «ο των αγγέλων βασιλεύς»! Από αυτούς ασιγήτως δοξολογείται με τον επινίκιο ύμνο: «άγιος, άγιος, άγιος, Κύριος Σαβαώθ, πλήρης ο ουρανός και η γη της δόξης σου». Ταπεινωτική και «ψευδή πορφύραν περιβάλλεται» Αυτός που κυβερνά και κοσμεί το ουράνιο στερέωμα με τα ποικιλόχρωμα νέφη και τα δισεκατομμύρια των αστέρων. Ως να ήταν ένας άθλιος δούλος υπέμεινε και «ράπισμα» ακόμη από ρωμαίο στρατιώτη Εκείνος που «εν Ιορδάνη» ελευθέρωσε τον Αδάμ και τους απογόνους του από την σκλαβιά της αμαρτίας και την κατάδυναστεία του διαβόλου. Ο «ωραίος κάλλει» από όλα τα παιδιά των ανθρώπων, «ο νυμφίος της Εκκλησίας», που τόσο την αγαπά, ώστε να τη λούζει με το αίμα Του και να την τρέφει με το Σώμα Του, με «ήλους» (καρφιά) καρφώθηκε στον σταυρό. Τον άμωμο και πανάγιο Υιό της αμώμου και πανάγνου Παρθένου και Μητέρας τόλμησαν οι μιαροί άνθρωποι να ¨κεντήσουν» (πλήξουν) με τη λόγχη του μίσους και της δυσπιστίας τους. Μπροστά σ’ αυτό το ανέκφραστο μυστήριο της θείας αγάπης με συντριβή αναφωνούμε: «Προσκυνούμεν Σου τα πάθη Χριστέ». Και ικετεύομε: «Δείξον ημίν και την ένδοξόν Σου Ανάστασιν».