Λόγος εις τα Βάϊα.

Του Αγίου Πρόκλου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως.

Φίλοι μου αυτή η περίοδος είναι η σπουδαιότερη και σημαντικότερη, αλλά και αυτή που θα πρέπει να είμαστε περισσότερο προετοιμασμένοι για να προϋπαντήσουμε τον Επουράνιο Βασιλέα.

Αυτό ακριβώς είπε και ο Απόστολος Παύλος ευαγγελιζόμενος: « ὁ Κύριος ἐγγύς· μηδὲν μεριμνᾶτε.» (Φιλ. 4 5,6). Κοντά μας λοιπόν βρίσκεται ο Κύριος, όχι λόγω βέβαια του γρήγορου βαδίσματός του, αλλά μέσω των αγαθών που μας παρέχει. Γι αυτό και πάλι ακούγεται στ’ αυτιά μας η φωνή του Αποστόλου Παύλου: « ἡ νὺξ προέκοψεν, ἡ δὲ ἡμέρα ἤγγικεν. ἀποθώμεθα οὖν τὰ ἔργα τοῦ σκότους καὶ ἐνδυσώμεθα τὰ ὅπλα τοῦ φωτός.» (Ρωμ. 13, 12). Ας περπατήσουμε σεμνά, όπως στο φως της ημέρας, ας ανάψουμε τις λαμπάδες της πίστεως, το λάδι της ελεημοσύνης ας περισσεύσει, για να μοιάσουμε με τις πέντε φρόνιμες παρθένες της παραβολής. Ανύστακτοι ας υποδεχθούμε τον Χριστό· ας υμνήσουμε το Φοίνικα της δικαιοσύνης· ας σκεπαστούμε με το μύρο της Μαρίας και ας υπακούσουμε στη φωνή του ξεσηκωμού και με θεοπρεπή φωνή κι εμείς ας φωνάξουμε, τα λόγια του πλήθους: «ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ» (Ιωαν. 12,13). Σωστά, ο ερχόμενος· αυτός που πάντοτε έρχεται και ποτέ δεν μας εγκαταλείπει. Αυτός που είναι πάντα κοντά σε αυτούς που αληθινά τον επικαλούνται.

«Ευλογημένος αυτός που έρχεται στο όνομα του Κυρίου, ο Βασιλιάς του Ισραήλ». Όλα αυτά είναι γνωρίσματα, σύμβολα και αποδείξεις του περάσματος του Βασιλιά. Οι υπήκοοι του κάθε επίγειου βασιλείου, όταν περιμένουν την είσοδο του βασιλιά στην περιοχή τους, καλλωπίζουν τους δρόμους, στολίζουν τις πύλες που θα περάσει ο επίγειος και πρόσκαιρος βασιλιάς, ομορφαίνουν την πόλη, καθαρίζουν τις αυλές, τοποθετούν κατά τόπους  χορωδίες που ψάλλουν εγκωμιαστικούς ύμνους. Έτσι λόγω αυτής της προετοιμασίας καθίσταται γνωστό ότι ο βασιλιάς του κράτους εισέρχεται σε κάποια πόλη. Κάτι λοιπόν ανάλογο ας κάνουμε και εμείς. Αλλά αποδίδοντας πολύ περισσότερη δόξα και τιμή, εφ όσον η δύναμη του Επουρανίου Βασιλιά είναι υπεράνω των γήινων βασιλείων, έτσι και η δική μας συμμετοχή στην προϋπάντηση του θα πρέπει να είναι υπέρλαμπρη.  

Στην πόρτα μας έφθασε ο πράος και ειρηνικός βασιλιάς. Αυτός που στον ουρανό, πάνω στα Χερουβίμ κάθεται, στη γη φθάνει πάνω σε γαϊδουράκι. Ας ετοιμάσουμε τους οίκους της ψυχής μας, ας ξαραχνιάσουμε τους ιστούς του μίσους προς τους αδελφούς μας· να μη βρεθεί μέσα  μας σκόνη βλασφημίας· και με το άφθονο νερό της αγάπης ας καθαρίσουμε και κάθε ανωμαλία της έχθρας ας την ισιώσουμε. Και τις εισόδους των χειλιών μας ας στεφανώσουμε με τα άνθη της ευσεβείας και μαζί με το πλήθος που φωνάζει, ας φωνάξουμε και εμείς «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».

Ποιος δεν θα φωνάξει; Ποιος δεν θα θαυμάσει, το πλήθος αυτό, τους εχθρούς των Ιουδαίων και των Χριστιανών φίλους; Προσφώνησαν τον Κύριο, βασιλιά, χωρίς να δουν με τα σωματικά τους μάτια κάποιο σύμβολο βασιλικό. Δεν είδαν χρυσές άμαξες, δεν είδαν αστραφτερά υποζύγια, ούτε όλη εκείνη την αλαζονεία που συνηθίζουν οι επίγειοι βασιλιάδες για να επιδεικνύονται στις παρελάσεις. Δεν είδαν όπλα, δεν είδαν ασπίδες, δεν είδαν σημαίες, δεν είδαν πολυτελή ενδύματα, δεν είδαν εντυπωσιακούς έφιππους σωματοφύλακες, ούτε επίδειξη ελεφάντων, ούτε τη σύγκλητο να προηγείται. Τίποτα απ΄ όλα αυτά δεν είδανε. Το αντίθετο μάλιστα. Είδαν ένα κακόμοιρο γαϊδουράκι, που επάνω κάθονταν, και έντεκα μαθητές να τον ακολουθούν. Ο Ιούδας ήδη ασχολούνταν με την προδοσία. Και παρότι, την τόση φτώχεια που είδε το πλήθος, σα να είχε φώτιση και τα ουράνια κατενόησε, και ψέλνοντας μαζί με τους αγγέλους, σα να δανείστηκαν τα στόματα των Σεραφίμ, όλοι μαζί με τις ίδιες φωνές έψαλαν:  «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».

Οι Αρχιερείς και οι Φαρισαίοι αγανακτούσαν που άκουγαν το πλήθος να φωνάζει:  «βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Δεν άντεχαν να το ακούνε! Αυτοί τον  αποκαλούσαν δαιμονισμένο, και το πλήθος τον προσφωνούσε βασιλιά;

«Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Που βασιζόταν το πλήθος και το φώναζε αυτό; Ποιος τους έβαλε στο μυαλό αυτό το παίνεμα; Ποιος τους έδωσε τα κλαδιά των φοινίκων; Και ποιος είναι αυτός που τους μάζεψε όλους εκεί ξαφνικά και τους καθοδήγησε να φωνάζουν αυτά τα λόγια όλοι;

Η Χάρις, η ουράνια του Αγίου Πνεύματος, η θεϊκή Αποκάλυψη, γι’ αυτό και θαρρετά φώναζαν «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Όλοι υμνούσαν. Οι γήινοι στρατιώτες, οι άγγελοι στον ουρανό, οι θνητοί, οι αθάνατοι, αυτοί που βάδιζαν στη γη και αυτοί που έπλεαν στον αιθέρα. Όλοι! «Εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ». Εγκατέλειψαν τους Φαρισαίους, σιχάθηκαν τους Αρχιερείς, και με φωνές θαυμάσιες ανυμνούσαν. Χαροποίησαν ολόκληρη την κτίση, έκαναν τον αιθέρα να αγιάσει, τάραξαν τους νεκρούς πριν την ώρα τους, άνοιξαν τα ουράνια και καλλιέργησαν τον Παράδεισο, και όλους τους θνητούς συμπαρέσυραν με το ζήλο τους. Γι’ αυτό και κάποιοι Έλληνες που βρίσκονταν εκεί, εξ αιτίας αυτών των θαυμασίων ύμνων που άκουγαν, καταλαμβανόμενοι και αυτοί από ιερό ζήλο, γύρισαν προς τον Απόστολο Φίλλιπο και είπαν: «κύριε, θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν» (Ιωαν. 12,21). Βλέπετε εδώ το αποτέλεσμα των φωνών του πλήθους; Οι Έλληνες ενώ ανέβαιναν προς την πόλη γύρισαν πίσω και ευθέως είπαν προς τους μαθητές του Κυρίου: «θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν». Σαν άλλοι Ζακχαίοι συμπεριφέρθηκαν οι ειδωλολάτρες, που όμως δεν ανέβηκαν στη συκομουριά, αλλά κινούμενοι από θείο ζήλο θέλησαν να γνωρίσουν τον Θεό.

«Θέλομεν τὸν Ἰησοῦν ἰδεῖν». Όχι όμως τόσο για να δουν το πρόσωπο του αλλά για να βαστάξουν τον σταυρό του. Γι’ αυτό και ο Ιησούς βλέποντας την πρόθεση τους, ξεκάθαρα είπε προς του παρευρισκόμενους:  «ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου» (Ιωαν. 12,23). Δόξα εννοεί τον ερχομό στη θεογνωσία των Ελλήνων, αυτή τη θεογνωσία που απογυμνώθηκαν οι Ιουδαίοι και περιτυλίχτηκαν οι ειδωλολάτρες. Γι αυτό και επικρίνοντας τους Ιουδαίους, ο Ιησούς, έλεγε με τα λόγια του προφήτου: «εἰ πατήρ εἰμι ἐγώ ποῦ ἐστιν ἡ δόξα μου καὶ εἰ κύριός εἰμι ἐγώ ποῦ ἐστιν ὁ φόβος μου;» (Μαλαχ. 1,6). Ενώ για τους ειδωλολάτρες είπε: «ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου».

Δόξα, η σταύρωση. Εδώ ακριβώς φάνηκε η υπέρτατη εξουσία του Κυρίου, που τη ντροπή της σταυρώσεως την μετέτρεψε σε δόξα. Τη περιφρόνηση σε τιμή, την κατάρα σε ευλογία, τη χολή σε γλυκασμό, το ξύδι σε γάλα, το χτύπημα σε ελευθερία, το θάνατο σε τιμή.

«ἐλήλυθεν ἡ ὥρα ἵνα δοξασθῇ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου». Δόξα το σταυρό ονομάζει. Από τον Χριστό και μετά δοξάζεται ο σταυρός.

Αυτός λοιπόν ο σταυρός, δοξάζει τους βασιλιάδες, λαμπρύνει την ιεροσύνη, είναι φύλακας της παρθενίας, στηρίζει την άσκηση, περιβάλλει τη συζυγία, περιτειχίζει την εγκατάλειψη, υπερασπίζεται την ορφάνια, πληθαίνει και ευλογεί τα παιδιά, αυξάνει την Εκκλησία, φωτίζει τον λαό, φυλάει τους ερημίτες, ανοίγει τον Παράδεισο και τον ληστή οδηγεί, αποδιώχνει την έχθρα, σβήνει το μίσος, εξορίζει τους δαίμονες και διώχνει τον διάβολο.

Έτσι κι εμείς, παίρνοντας τα κλαδιά των φοινίκων, ας εξέλθουμε να προϋπαντήσουμε τον Κύριο και ας πούμε προς τους Αρχιερείς: εσείς δεν είστε που λέτε ότι «οὐχ οὗτός ἐστιν ὁ τοῦ τέκτονος υἱός;» (Ματθ. 13,55). Θεός είναι κραταιός και ισχυρός!

Τρέξτε γρήγορα και όλοι μαζί φωνάξτε σε αυτόν που ανέστησε τον Λάζαρο: «εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου»! Σε Αυτόν ανήκει η δόξα εις τους αιώνες των αιώνων. Αμήν.

(Για τη μεταγραφή στη Νέα Ελληνική Σ.Σ.)